ANO ANG TOTOONG KAUNLARAN

ANO ANG TOTOONG KAUNLARAN

Ang kaunlaran ay maraming ekwasyon o konsepto na may karaniwan at iisang layunin, ang kaayusan o kabutihan. Ngunit ang tanong ay nakasalalay sa pagkakaiba sa pagitan ng pansariling kapakinabangan laban sa kakayahang umunlad para sa ikabubuti ng lahat. Ang mahalagang uri ng kaunlaran ay ipinatutupad upang tulungan ang mahihina, mahihirap, ang mga walang-lakas, ang mga nasa laylayang komunidad, o lipunan at pangalagaan o proteksyunan ang kapaligiran o kalikasan sa pangkalahatan.

May katotohanan ding pwedeng gawin nang bugtot na kaunlaran na maging walang silbi ang komunidad kapag ginamit nito ang lahat ng kapangyarihan upang panatilihin ang pansariling interes at kasakiman, tulad ng politikang kahalayan, o ang nakatagong panlilinlang upang ilugmok ang madla sa basurahang kawalan.

Ang ganitong uri ng pamumuhay na tapakan ang iba upang umangat lamang, ang syang tinutukoy ng mga sikologo na isang kasakiman at kahabag-habag na anyo ng kamalayang nababalot sa pinaka-abang anyo ng nilalang... ang tinaguriang "matira ang matibay " o "survival of the fittest" dahil sinasabing ito ang batas ng ebolusyon. Oo pwede ito sa asal hayop dahil ito naman talaga ang ugali ng mga hayop, puro pakikipagtunggali at matira ang matibay dahil kung mga hayop tayo yun din ang susundin natin. Kung papataypatay ka patay ka. Ngunit hayop nga ba tayo? Naiinsulto nga tayo kapag tinawag na animal, hayop o isang halimaw. Dahil sinasabi nating tayo ay "tao". Subalit maituturing na halimaw ang isang tao na ang tanging ipinagmamalaki ay puro utak lamang, puro kapangyarihan, kayamanan at pera-pera lang pero walang puso, walang tunay na pagmamahal sa kapwa at lalo na walang tunay na pananampalataya at pag-ibig sa Dios.

Ito ba ang tinutukoy nilang patungo na tayong sa kabuoan ng tunay na ebolusyon patungo sa mas mabuting uri ng tao?

Gagawin ba ang lahat kahit sugpuin ang mahihina maisalba lamang ang sariling kapakanan na isa pala itong kaduwagan o isang buhay na walang katuturan upang takasan ang kapighatian?

Kung gayon, sino nga ba ang pinakamatatag sa liblib na pook na ito? Sino ang natatanging hari at reyna sa mga islang ito?

Muli’t-muli ano nga ba ang totoong pag-unlad? lumilikha ba ito nang kalituhan makamit lamang ang sariling kapakanan? Kahalintulad ba nito ang sindikatong samahan upang bumuo ng mga politikang kaharian at huwad na paglilingkod sa pamayanan gamit ang kaban ng bayan? Maaari ba nating tawaging paglago ang mga ito? O ang tunay bang kaunlaran ay isang pagsasagawa nang pagbabago upang sakupin o pagtagumpayan ang kumplikado at modernong buhay?

Ano ang kaunlaran? Ito ba ay ang pagkamulat sa katotohanan ng kabayanihan, o isang paraan lamang upang tumakas sa masidhing kalungkutan? Kasabay ba nito ang paglikha ng kawalang-pakialam mula sa mga tinaguriang hangal na kamalayan?

Ano ba ang totoong kaunlaran? Ito ba ay ang pagpapanatili ng nakikita at di-nakikitang hiwaga ng kasaysayan at ang pagprotekta sa mutya at hiyas na kalikasan? Ito ba ang kagandahang mapagtagumpayan ang makahulugang buhay? Ito ba ang pagsibol sa isang tawag mula sa kaibuturan ng kabutihan upang maisabuhay ang diwa ng bayanihan? O ito'y isang dominyo ng politika lamang o masamang pita ng kapangyarihan? Ito ba'y mga kinontratang kalsada, covered court at gusali lamang? Bakit ginagawang kalituhan ang kaunlaran? Bakit ang pahayag nang makasariling pag-unlad ay nagiging walang-kwenta, kahihiyan, peke, walang-galang, asal hayop at mapanira ng kalikasan at sa huli ay inaalipin, tinatakot at dinidiktahan pa ang sinasakupan?

Bakit nagdudulot pa ito nang kapighatian sa halip na kaginhawaan? Bakit sa tuwing nasisilayan ang ganitong uri ng kaunlaran ay bumubulusok sa kawalanghiyaan at kahalayan sa kalaliman ng kawalan? Kailangan ba nating manipulahin ang kaunlaran pati na ang kalikasan makamit lang ang kapangyarihan at kayamanan? Binabaliwala ba nito ang mamamayan? Sinasalaula ba nito ang kalikasan at pinipilit pa nito ang kamalian? Kung magkagayon isa lamang ang kahahantungan nang paghahasik na ito, ang nakamamatay na ganid at kagahaman na syang tunay na kabuangan?

Sapagkat ang tunay na kaunlaran ay may pundasyon ng moralidad at may pananaw na pangmatagalan at hindi puro ningas-kugon lamang.. Ngunit bakit ang kanilang tinaguriang pag-unlad ay tila nawalan na nang tunay na diwa o sentido-komun?

Para saan ba ang lahat ng mga ito? Bakit tila habang inihahayag ang mga pansariling tagumpay ay lalo lamang nalalantad ang pagkasira ng tunay na bayanihan sa pamayanan at nawawala ang diwa ng pagkakaisa ng samahan?

Ang mga daan bang ito ay patungo lamang sa pagkabigo na gawa ng kabugtutan? O ito ba'y isang uri ng pagwasak at pagsasamantala sa mamamayan at kalikasan?

Ang mga manipulasyon at kasinungalingan nang baluktot na pag-unlad ay nabubunyag kapag ang pera lang ang pinaiiral at puro pangangalakal. Kung ang pagsisilbihan lamang ay ang makasariling kaisipan, ang buhay ay maaaring maging pasakit, napakapangit, imoral, nakamamatay, at hindi makatuwiran. Saan nga ba tayo patungo?!

Mainam na sama-sama ang lahat sa kaunlaran. Maaaring ito'y magagqanap sa pamamagitan ng batas na ginagawa ng mga mambabatas, o ng gobyerno, o ng sino mang namumuno tulad ng isang sistema. Totoo na ang sistema ay maaaring gumabay sa kaunlaran, dahil kung walang sistema hindi tayo matatawag na sibilisadong bayan o lipunan. Subalit ang ilang uri ng sistemang ipinapataw ng mga astang halimaw sa lipunan ngayon ay upang lumikha lamang ng kalituhan o kasinungalingan at supilin ang karamihan tulad ng nga ginagawang panlilinlang para sa sistematikong katiwalian sa pamamagitan ng mga huwad na kalakaran.

Sa totoo lang ang problemang ito ay hindi lamang nakasalalay sa tinaguriang sistema kung saan naitala na ang kabulukang ito at binansagan pang kaunlaran. Sa katotohanan, ito pala'y inilalarawan at sinasagawa ng kaisipang "matira ang matibay" na siyang bumubuo nang kakaibang klase ng komunidad kung saa'y itinatakwil na ang kahalagahan ng kabayanihan at pagkakaisa upang ipagpalit sa pagsamba sa kasakiman na pinalala pa ng manhid na pamunuang walang malasakit at walang pakialam manapa'y pansarili lahat ang pakay.

Kaya nga't hindi para sa hangal na kaugalian ang kaunlaran ni sa sekularismong kaisipan na hindi na alam kung ano ang tama o mali, ang mabuti o masama at binabaligtad pa ang mali sa tama at ang tama sa mali. Dito humahantong sa sukdulang kahangalan na ang tanging pinagsisilbihan ay ang malupit na kaugalian kung saan ang katuwiran ay wala nang katuturan. Parang-awa nyo na, ibalik nyo ang dalisay at wastong kaunlaran.

Ang dalisay na kaunlaran ay nararapat maging muog at sandalan upang hanguin ang pamayanan at sambayanan. Upang ito ay maging malikhain at epektibo, makagawa ng mabuti, makabuluhan at mabisang pamamalakad. Kailangang maisalarawan nito ang mga makahulugang proyekto at programa sa mamamayan upang mapatunayan ang tagumpay at kabayanihan. Isang paraan nang pamumuhay at mga pagpapahalaga katulad nang ginawa ng ating mga ninuno. Kung wala ang mga ito, ang lugar ay maaaring maging isang walang-silbing pamayanan o bayan.

Ang likas na kaisipang gumagalaw sa kamalayan na hinaharap ng komunidad ay alam din ang halaga ng kaunlaran bilang isang makahulugang sangkap sa pagtataguyod ng mabuting asal o etika ng totoong buhay. Ang paglago ng pamayanan ay nakasalalay mismo sa pagkakaisa ng pamayanan, hindi upang manipulahin lamang ito dahil sa kasakiman.

Samakatuwid ito ang wagas na pamantayan ng kaayusan na hindi mag-aalinlangan; ang dalisay na kaunlaran ay makakamit sa pamamagitan ng mga tao, para sa mga tao at kaisa ang mga tao... ngunit pagmasdan ang paligid? Ano na ba ang nasisilayan dito? Ito ba'y para sa kabutihan, kaayusan, o makatuwiran?

Marahil ang dahilan kung bakit wala ng tunay na pakiramdam ang pag-unlad ay dahil binabaliwa na nito ang pagpapahalaga sa kasaysayan at tanawing muli ang mga aral nito. Sapagkat napatunayan ng napaigting natin ang kaalaman sa nakaraan ay lalong mapapabuti ang paghahanda sa hinaharap na kaunlaran.

Ang pinakamahalagang bagay na totoong umunlad ay hindi upang ipagmayabang ang lahat ng mga sinariling proyekto at abusuhin o sirain ang likas-yaman, sa halip ito'y kung papaanong maging totoong napapakinabangan at alalahanin ang mga dakilang ideya na ito ng kabutihan ay nababatay sa tunay na kahalagahan nang pagaaruga at pagrespeto sa komunidad kasama na ang pagprotekta at mapangalagaan ang kalikasan..

Tayo ba'y sawimpalad na mawalan ng pagkakataong mapagnilayan ang ganitong sandali?!

Dalangin nami'y gisingin kami, mahabaging langit.